Rijksmonument verbouwen

Een oud gebouw met historische waarde opknappen kost gemiddeld €350 en €450 per m³.

De totaalprijs ligt voor een rijksmonument verbouwen tussen de € 5.500 en € 100.500.
Uiteraard zijn deze prijzen totaal afhankelijk van het soort verbouwing of wat voor aanpassingen je precies wilt doen. Je kunt je voorstellen dat het schilderwerk van de kozijnen en trap goedkoper uitpakt dan het veranderen van de indeling of het vervangen van alle vloeren.

Voor een duidelijke prijsindicatie is het dan ook verstandig om via ons netwerk kosteloos offertes op te vragen voor jouw specifieke project. Zo weet je wat je kunt verwachten én bespaar je tot wel 40 procent op je offerte door meerdere vakspecialisten te vergelijken.

Als je een rijksmonument wil aanpassen en hier informatie over opzoekt komen de termen verbouwen, renoveren en restaureren vaak voorbij. Ze lijken op elkaar, maar er zit een klein verschil in betekenis. We leggen dit graag voor je uit:

1. Rijksmonument verbouwen
   Bij verbouwen verander je dingen in het gebouw, zoals het toevoegen van een nieuwe kamer, een serre, of het verplaatsen van muren. Het doel is vaak om het pand meer geschikt te maken voor het gebruik van nu. Bijvoorbeeld, je zou een oude woonkamer kunnen uitbreiden om een grotere keuken te maken. Verbouwen kan ook betekenen dat je dingen vernieuwt. Zoals de dakbedekking of de vloer.
2. Monumentaal pand renoveren
   Renoveren betekent dat je het gebouw opknapt en het weer in goede staat brengt, zonder te veel te veranderen. Denk hierbij aan het herstellen van beschadigde muren met nieuwe verf of stucwerk, het vervangen van verrotte houten vloeren, of het schilderen van de gevel. Het doel is om het pand weer op te knappen maar de uitstraling blijft vaak grotendeels hetzelfde.
3. Rijksmonument restaureren
   Restaureren is de meest zorgvuldige van deze drie. Het doel is om het gebouw terug te brengen naar de originele staat, zoals het vroeger was. Dit kan betekenen dat je oude details, zoals originele plafonds, terugbrengt. Of verouderde materialen vervangt door exact dezelfde. Restaureren wordt vaak gekozen bij historische panden. Juist om de waarde en het karakter te behouden.

Samengevat:

• Verbouwen = Veranderen en uitbreiden voor een modernere functie.
• Renoveren = Het opknappen van beschadigingen, zonder veel te veranderen.
• Restaureren = Het terugbrengen van het gebouw naar de oorspronkelijke staat.

Bij het verbouwen van een rijksmonument zijn er verschillende mogelijkheden om het pand aan te passen, zonder de historische waarde te verliezen. Hier zijn een aantal voorbeelden:

• Indeling veranderen: Soms kan het aanpassen van de indeling, zoals het verplaatsen van een muur, de ruimte een heel andere uitstraling geven. Dit kan een kamer groter doen lijken door een betere afstemming van de ruimte en meubels.
• Vintage en nieuw combineren: Door de basiselementen van het pand te behouden en bijvoorbeeld de deurlijsten, balken of deuren een nieuwe verflaag te geven, kun je de sfeer moderniseren zonder het karakter te verliezen. Ook het behangen van een wand en het schilderen van de rest in een neutrale kleur is een optie.
• Schilderwerk: Het schilderen van een monumentaal pand is vaak een flinke klus, vooral doordat historische panden vaak in het bezit zijn van hoge plafonds en grotere muren dan standaard woningen. Een nieuwe kleur voor de trap of kozijnen kan de sfeer al enorm veranderen, zonder dat er grote aanpassingen nodig zijn. Schakel hiervoor een vakschilder in voor professioneel resultaat. Deze vind je eenvoudig via Klus-Concurrent!
• Historische houten vloeren vernieuwen: De oude houten vloeren kunnen een echte sfeermaker zijn voor de uitstraling van het pand. Vaak hebben eigenaren van monumenten dan ook de voorkeur om deze te behouden. Je kunt bijvoorbeeld kiezen om de vloer te restaureren, zodat het zijn originele charme behoudt; Of een nieuwe vloer er overheen te laten leggen zonder de oude te verwijderen.
• Verbouwen van het dak: In sommige gevallen kan het dak worden gerenoveerd of geïsoleerd. Zolang dit op een manier gebeurt die de historische waarde van het pand respecteert. Dus met behoud van het aangezicht van het oorspronkelijke dak. Meestal is voor het vervangen van alle dakpannen een vergunning nodig. Gedeeltelijke vervanging zoals dakpannen vervangen na een storm kan soms ook zonder vergunning.
• Nieuwe installaties: Het moderniseren van leidingen, elektriciteit of het plaatsen van (nieuwe) centrale verwarming kan noodzakelijk zijn voor het comfort van het pand. Zolang dit op een manier gebeurt die het uiterlijk van het monument niet aantast.
• Kozijnen en gevels vernieuwen: Grote veranderingen aan de gevel, zoals het vervangen van materialen of het schilderen in een andere kleur, zijn vaak niet toegestaan zonder vergunning. Als het onderhoud betreft, zoals het overschilderen in de originele kleur, is het wel toegestaan. Sterker nog: het onderhoud van de buitenzijde met schilderwerk wordt zelfs aangemoedigd met financiële steun van de rijksoverheid. Om deze in goede staat te houden.

Ga je een rijksmonument verbouwen? Dan is dit hét moment om ook te denken aan mogelijkheden voor verduurzaming.

Een rijksmonument heeft door zijn leeftijd vaak karakteristieke, maar kwetsbare onderdelen, zoals enkel glas of glas-in-lood of ruimtes die niet perfect afsluiten, vaak meer energieverlies en een lagere isolatiewaarde. Het installeren van bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak van een monumentaal pand kan daarnaast een grotere uitdaging zijn. Omdat de gemeente vaak als eis heeft dat de panelen niet zichtbaar mogen zijn vanaf het openbaar gebied.

Gelukkig betekent dit niet dat je als eigenaar van een rijksmonument moet accepteren dat je met minder comfort of slechte isolatie te maken hebt. Er zijn namelijk verduurzamingsmaatregelen die wel mogelijk zijn, zonder de oorspronkelijke staat van het gebouw te veel aan te tasten.

Dit moet je weten over verduurzamen van een rijksmonument:

1. Overleg met de gemeente
   Voordat je verduurzaming van je rijksmonument kunt starten, is het belangrijk om eerst met de gemeente te overleggen. Een erfgoedambtenaar kan je informeren over de regels en de cultuurhistorische waarde van je pand onderzoeken. Dit is van belang om te bepalen welke verduurzamingsmaatregelen mogelijk zijn zonder afbreuk te doen aan de historische waarde.
2. Integraal verduurzamingsplan
   Laat vervolgens een integraal verduurzamingsplan opstellen. Dit plan legt vast wat het gebouw nodig heeft en waar verduurzaming het meeste effect heeft. Breng je energieverbruik in kaart en kijk naar de huidige situatie, bijvoorbeeld naar kieren, warmteverlies, koubronnen en de mogelijkheid om over te stappen op LED-verlichting.
3. Subsidies en financiering
   Bij de gemeente kun je ook informeren naar beschikbare subsidies en financieringsmogelijkheden voor de verduurzaming van je rijksmonument. Zowel het verduurzamen als onderhoud van rijksmonumenten wordt namelijk volop aangemoedigd door de rijksoverheid met subsidies en aantrekkelijke financieringsmogelijkheden.

Er zijn verschillende verduurzamingsmaatregelen die je kunt treffen zonder de historische waarde van je rijksmonument (te veel) aan te tasten. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Ramen verduurzamen: In plaats van het glas te vervangen, kun je kiezen voor voorzetramen. Dit is een goede manier om kou en tocht langs de ramen tegen te gaan. Zonder de karakteristieke beglazing van je pand te hoeven vervangen.
• Zonnepanelen: Zonnepanelen mogen bij historische panden niet zichtbaar zijn vanuit het openbare gebied. Een goed alternatief is om de panelen te plaatsen op het dak van een bijgebouw zonder historische waarde. Of om zonnepanelen zo te installeren dat ze niet zichtbaar zijn vanuit het openbare gebied.
• Hybride warmtepomp: Je kunt overstappen naar een (hybride) warmtepomp. Dit is een slimme manier om je huis duurzaam te verwarmen. Het combineert een warmtepomp met een gewone cv-ketel. Zodat je minder energie gebruikt voor verwarming zónder dat het gebouw ingrijpend aangepast hoeft te worden.
• Dak-, vloer- en (spouw)muurisolatie: Het verbeteren van de isolatie is een van de beste manieren om energie te besparen. Bij historische panden wordt vaak gekozen voor geen ingebouwde isolatie maar bijvoorbeeld isolerende panelen die tegen het dak direct onder het dakbeschot of onder de vloer worden geplaatst, zodat het gebouw zijn uitstraling behoudt, maar je toch minder warmte verliest.

Voor het isoleren van een volledig monumentaal pand kun je rekening houden met de volgende prijzen per woningtype: